M E V Z U A T   B İ L G İ L E N D İ R M E   S İ R K Ü L E R İ
TARİH	20.01.2019
SAYI	2019-9
KONU	7161 SAYILI VERGİ KANUNLARI İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN YAYIMLANDI

 

18 Ocak 2019 tarihli ve 30659 sayılı Resmi Gazete’de "7161 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlandı.

Söz konusu Kanun ile yapılan düzenlemelerden öne çıkan hususlar aşağıdaki şekilde özetlenmiştir.

1) Kur farkının KDV matrahına dahil unsurlar arasına eklenmesi

Bilindiği üzere, Katma Değer Vergisi Kanununda, kur farklarının KDV’ye tabi olduğuna ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktaydı. Bu durum, kur farklarının KDV’ye tabi olup olmadığına yönelik tereddüt yaşanmasına neden olmaktaydı.

Yaşanılan tereddütlerin giderilmesi amacıyla, bu Kanunun 18 inci maddesiyle, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Matraha Dahil Olan Unsurlar” başlıklı 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kur farkı,” ibaresi eklenmiştir.

Yapılan değişiklik ile bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, ortaya çıkan kur farkının, alıcı veya satıcı tarafında matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi tereddütsüz hale gelmiştir.

2) Kira bedelinin belirlenmesinde "tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim" oranının kullanılması

Bu Kanunun 56 ncı maddesiyle, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun kira bedelinin belirlenmesine ilişkin 344 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile kira bedelinin belirlenmesinde, üretici fiyat endeksi yerine, “tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim” oranının kullanılması düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesinde; "Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

7161 sayılı Kanun'un 59 uncu maddesiyle yukarıda yer alan geçici 2 nci madde aşağıdaki şekilde değiştirilerek, bu düzenlemeye istisna getirilmiştir.

 

Eski düzenleme:

Yeni düzenleme:

GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.

GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır. Bu fıkrayı ihdas eden Kanunla değiştirilen 6098 sayılı Kanunun 344 üncü maddesindeki tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının esas alınacağına ilişkin hüküm, birinci fıkra kapsamında olan kira sözleşmeleri ile akdedilmiş diğer kira sözleşmelerinin yenilenmesinde uygulanır.

 

Buna göre,  6098 sayılı Kanunun 344 üncü maddesindeki tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranının esas alınacağına ilişkin hüküm, tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarına ilişkin kira sözleşmeleri ile akdedilmiş diğer kira sözleşmelerinin yenilenmesinde de uygulanacaktır.
 

3) Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle lehe aldıkları paraların BSMV'den istisna tutulması

Bu Kanunun 2 nci maddesiyle, Gider Vergileri Kanununun “İstisnalar” başlıklı 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle lehe aldıkları paraların BSMV'den istisna tutulması sağlanmıştır.

4) Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan imalat sanayii yatırımlarına sağlanan ilave teşviklerin uygulama süresinin uzatılması

Bu Kanun 43 üncü maddesiyle, 2017 ve 2018 yıllarında yapılan imalat sanayii yatırımları için Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamındaki yatırım teşviklerinden daha yüksek oranlarda faydalanılmasına imkan veren Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 9 uncu maddesinde yapılan değişiklik ile bu düzenlemenin 2019 yılında yapılacak imalat sanayii yatırımları için de uygulanmasına olanak sağlanmış; ayrıca Cumhurbaşkanına bu uygulamanın süresini 5 yıla kadar uzatma yetkisi verilmiştir.

 

 

5) İmalat sanayii yatırımlarına ilişkin bina-inşaat harcamalarına sağlanan KDV iadesi teşvikinin uygulama süresinin uzatılması

Bu Kanunun 20 nci maddesiyle, KDV Kanununun geçici 37 nci maddesinde yapılan değişiklik ile imalat sanayii yatırımlarına ilişkin 2018 yılında yapılacak inşaat harcamaları dolayısıyla yüklenilecek KDV’nin iade edilmesine yönelik uygulamanın 2019 yılında da sürdürülmesine imkan sağlanmış; ayrıca Cumhurbaşkanına bu uygulamanın süresini 5 yıla kadar uzatma yetkisi verilmiştir.

6) KDV istisnalarına ilişkin yapılan düzenlemeler

 

a) Bu Kanunun 17 nci maddesiyle KDV Kanununun istisnalara ilişkin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle;

 

• Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin yenilenebilir ve diğer enerji tesislerinin inşasına ilişkin olarak bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları,
• Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayıncılık sertifikası verilmiş yayıncılar tarafından yapılan kitap ve süreli yayınların teslimi (Yürürlük tarih: 1.2.2019 tarihinden itibaren uygulanmak üzere,

KDV’den istisna edilmiştir.

b) Bu Kanunun 19 uncu maddesiyle, kentsel dönüşüm projeleri kapsamında trampa yoluyla kamulaştırılan taşınmazların Hazineye devrinden dolayı kazanç oluşmayacağı ve aynı işlemler ile ilgili teslimlerin KDV'den istisna tutulacağına yönelik hükümlerin yer aldığı KDV Kanunun geçici 35 inci maddesinin uygulama süresi 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

7) Şalgam suyu, çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri ile bebek ve devam sütü sayılan içeceklere ÖTV istisnası getirilmesi

Bu Kanunun 37 nci maddesiyle, ÖTV Kanununa ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinin 22.02 G.T.İ.P. numaralı sırasındaki “Mal İsmi” sütunundaki beşinci parantez içi hükümde yapılan değişiklikle, şalgam suyu, çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri ile bebek ve devam sütü sayılan içecekler ÖTV kapmasından çıkarılmıştır.

Diğer taraftan, aynı Kanunun 38 inci maddesiyle, ÖTV Kanununa eklenen geçici 8 inci madde ile 18.1.2019 tarihinden önce ithal veya teslim edilen şalgam suları ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütü sayılan içeceklerle ilgili olarak, ÖTV ve bu vergiye isabet eden KDV bakımından vergi tarhiyatı yapılmaması, vergi cezası kesilmemesi, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan ve kesilmiş cezalardan varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçileceği, tahakkuk eden tutarların terkin edileceği, tahsil edilen tutarların ise red ve iade edilmeyeceği düzenlenmiştir.

8) Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkartılmasından doğan kazançlarla ilgili istisna süresinin uzatılması

Bu Kanunun 5 inci maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun geçici 76 ncı maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlarla ilgili istisna süresi 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmıştır.

 

 

9) Gelir Vergisi Kanununda yapılan diğer düzenlemeler

Bu Kanunun 3 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile Türk Hava Kurumu ile sivil havacılıkta görevli pilotlar ve sertifikalandırılmış personele yapılan aylık ücret ödemelerinin gerçek safi değerinin %70’i gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Diğer taraftan, aynı Kanunun 4 üncü maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi değiştirilerek, söz konusu kişilere teşvik amaçlı olarak ödenen tazminatlara ilişkin istisna hükmü kaldırılmıştır.

10) İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşulunun yumuşatılması

Bu Kanunun 25 inci maddesiyle, İşsizlik Sigortası Kanununun “İşsizlik ödeneğinin; miktarı, ödeme süreleri ve zamanı ile sigorta primleri” başlıklı 50 nci maddesinde yapılması öngörülen değişiklik ile işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarından, son 120 gün “prim ödeyerek sürekli çalışmış” olma şartı “hizmet akdine tabi” olma şeklinde yumuşatılarak 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olmasına karşın devamsızlık hallerinden kaynaklı ödememe durumu ortadan kaldırılmaktadır.

Düzenleme, 18.1.2019 tarihinden sonra hizmet akdi feshedilenler için uygulanacaktır.

 

            Saygılarımızla…..