|
M E V Z U A T B İ L G İ L E N D İ R M E S İ R K Ü L E R İ |
|
|
TARİH |
22.08.2021 |
|
SAYI |
2021 / 80 |
|
KONU |
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI. |
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.
ÖZET
Sosyal Güvenlik mevzuatının usul işlemleri olarak da adlandırılan Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler yapılmıştır.
1) Mahiyet kodu; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu
belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibarettir. Özel sektöre ait devamlı
işyerlerine, ‘2’ ve özel sektöre ait geçici işyerlerine ‘4’ mahiyet kodu , 10/12/2003
tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri
ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin
ödenmiş sermayesinin % 50’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler,
özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı
işyerlerine ‘1’, geçici işyerlerine ‘3’ mahiyet kodu verilecektir.
2) Aylık Prim ve Hizmet Belgesi veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini
vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının,
Kanuna göre SGK’ya verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve
beyannamelerin verilmesine veya SGK’ ya yapılması gereken başvurulara ilişkin
sürelerin bitimine 7 gün veya daha az süre kala vefat etmesi halinde, söz konusu
yükümlülüklerinin yasal sürelerinin son gününü takip eden günden itibaren 7 nci
günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin
ödenmesi halinde bu yükümlülükler SGK mevzuatında öngörülen sürede yerine
getirilmiş sayılacaktır.
3) 5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran
işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesi yeterli sayılmış, elektronik ortamda temin
edilebilenler hariç olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde istenecektir.
Ancak alt işveren sözleşmesi, adi ortaklık sözleşmesi, inşaat yapım sözleşmesi ile
ihaleli işlerde ihale makamı yazısı, elden posta yoluyla veya SGK tarafından
belirlenen şekilde verilmesi gerekmektedir.
4) Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi,
bölünmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline
tesciline ilişkin ilan tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması halinde ise,
en geç yeni ortağın alındığı tarihi; takip eden on gün içinde bu durumların işyeri
bildirgesi ile e-sigorta kanalıyla SGK’ya verilmesi zorunlu tutulmuştur.
5) Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek
istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemeyecektir. Bu süreyi aşan istirahat
raporlarının sağlık kurulunca verilmesi gerekmektedir.
6) 5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) bendi kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu
dönemde işyerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından
istirahatin sona erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamesinin verileceği süre içinde SGK tarafından belirlenen usule göre
elektronik yapılması gerekir. Çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya
süresi dışında yapılması halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci
fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacaktır.
7) SGK’ya verilmesi gerekli olan aylık prim ve hizmet belgesinin özel ve kamu
sektöründe verilme süresi takip den ayın/dönemin 23 ü yerine 26’sı olarak
belirlenmiştir.
8) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı
alt bendine tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi ile
kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerinden ait olduğu yılın Ocak-Haziran
dönemi primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini takip
eden yılın Ocak ayı sonuna kadar ödeyebilecekleridir.
9) Asgari işçilik hesaplamalarında inşaatın ruhsatnamesinde yer alan yapı sınıfı ve
grubu esas alınarak araştırma işlemi yapılacaktır.
SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ'NDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER:
18 Ağustos 2021 tarihli 31572 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği'nde (SSİY) yapılan önemli değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.
1-SSİY’nin 5 inci maddesinde yapılan değişiklikle;
⎯ Elektrik ve iletişim alt yapısında meydana gelen arıza, yangın, yıldırım, infilak ve
benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve işlem yapmayı engelleyici durumlar ile sel
veya su baskını, fırtına, yer kayması, deprem gibi tabi afetler ile grev, lokavt, sabotaj,
terör saldırıları nedeniyle yapılacak ertelemelere ilişkin düzenleme yapılmıştır.
⎯ Meslek mensubunun kendisinin veya yakınının vefat etmesi ve vefat tarihi itibarıyla
beyanname/bildirimin verilme süresinin bitimine 7 gün veya daha az süre kalmış
olması durumunda, yakını veya kendisi vefat eden meslek mensubu tarafından
beyanname/bildirimleri verilen mükelleflerin mezkûr beyanname/bildirim verilme
süreleri ile bunlara istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin son günü,
bunların verilmesi gereken sürenin son gününü takip eden günden itibaren 7 nci güne
uzatılmıştır.
2- SSİY’nin 9 uncu maddesinde yapılan değişiklikle;
5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi
yanında ayda on gün ve daha fazla çalışanlar ile konut kapıcılığı işyerlerinde çalıştırılanlar
da sigortalı sayılanlar kısmına eklenmiş, vazife malullüğü aylığı bağlanmış malullerden
muhtar olarak seçilenler hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile uzun vadeli sigorta kolları
uygulanmayacağı, Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek
kişi yanında ayda on günden az çalışanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası,
istekleri halinde uzun vadeli sigorta hükümleri ile genel sağlık sigortası hükümlerinin
uygulanacağı belirtilmiştir.
3- SSİY’nin 27 inci maddesinde yapılan değişikle;
5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı
çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve
kuruluşları tarafından Kuruma elektronik ortamda intikal ettirilen işyeri tesciline ilişkin
bilgilere göre SGK tarafından işyeri tescili yapılacağı açıklanmış ve resmi gazete yayımlanan
işveren uygulama tebliğinin 8.1.1- İşyerinin Tescili başlığındaki işyeri bildirgesine ilişkin
hükümleri buraya taşınmıştır.
4- SSİY’nin 28 inci maddesinde yapılan değişikle;
Mahiyet kodunun; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu
belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibaret olduğu, özel sektöre ait devamlı
işyerlerine, ‘2’ ve özel sektöre ait geçici işyerlerine ‘4’ mahiyet kodu, 10/12/2003 tarihli ve
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare,
ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin %
50’sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler, özel kanunlarına göre personel
çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı işyerlerine ‘1’, geçici işyerlerine ‘3’ mahiyet
kodu verileceği belirtilmiştir.
5- SSİY’nin 29 uncu maddesinde yapılan değişikle;
5510 sayılı Kanunun 4-1/ (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işyerlerinin
tescilinde, işyeri bildirgesinin yeterli olacağı, elektronik ortamda temin edilebilenler hariç
olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde isteneceği ancak alt işveren sözleşmesi, adi
ortaklık sözleşmesi, inşaat yapım sözleşmesi ile ihaleli işlerde ihale makamı yazısı, elden
posta yoluyla veya SGK tarafından belirlenen şekilde verileceği belirtilmiştir.
6- SSİY’nin 33 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin İşyerinin Tescili başlığındaki işyeri
devri, nakli, intikaline ilişkin hükümleri buraya taşınmıştır.
7- SSİY’nin 39 üncü maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Sigortalıların ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki
tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun
ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, yetkilendirilen hekim ve sağlık
kurullarının ayrıca onayı aranmayacağı,
⎯ İstirahat raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi durumunda yetkilendirilen
sağlık hizmet sunucularınca istirahat raporunun, düzenleme tarihinden itibaren üç iş
günü içerisinde onaylanacağı, istirahat raporunun elektronik ortamda
düzenlenememesi halinde, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınca istirahat
raporlarının birer nüshası düzenlendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde sigortalının
işyerinin kurulu bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik
merkezlerine, sözleşmeli ülke sigortalısının belgeleri ise sağlık yardımı belgesini
düzenleyen sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine
gönderileceği,
⎯ Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek
istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemeyeceği, bu süreyi aşan istirahat raporları
sağlık kurulunca verileceği,
Belirtilmiştir.
8- SSİY’nin 40 ıncı maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Sigortalının, aynı süre içinde aynı sigortalılık hâline tabi olacak şekilde birden fazla
işyerinde çalışması hâlinde, üst sınır dikkate alınarak ilgili dönemdeki prime esas
kazançlar toplamının, bir ay için 30, toplamda 90 günü geçmemek üzere bu
kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle gelir ve ödeneğe esas
günlük kazancın hesaplanacağı,
⎯ Mahsuplaşma talebinde bulunan iş yerlerinde çalışan sigortalılara ödenecek geçici iş
göremezlik ödeneği, yapılacak protokol ile sigortalılar için SGK’ ya ödenecek sigorta
primine mahsup edilmek üzere, işverenleri tarafından SGK adına sigortalılara
ödenebileceği, işveren tarafından sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin
ödenmesi hâlinde, SGK tarafından hesaplanarak bulunacak geçici iş göremezlik
ödeneği toplamı, işverenin SGK’ ya olan borcuna, borcun olmaması hâlinde ise ilk
prim borcuna mahsup edileceği, işyerinin kapanmış olması hâlinde ise iade edileceği,
⎯ 5510 sayılı kanunun 4-1/a kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu dönemde
işyerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından istirahatin sona
erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin
verileceği süre içinde Kurumca belirlenen usule göre elektronik ortamda yapılmasının
zorunlu olduğu, çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya süresi dışında
yapılması halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i)
bendine göre idari para cezası uygulanacağı,
Belirtilmiştir.
9- SSİY’nin 53 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Malûllük durumunu gösteren sağlık kurulu raporu alınmadan doğrudan malûllük aylığı
bağlanması talebinde bulunan sigortalılardan, varsa talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde
SGK tarafından yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu
raporunun kabul edileceği, yoksa SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucusuna
sevk edilerek, malûllük durumunun tespitine esas sağlık kurulu raporunun temini yoluna
gidileceği, belirtilmiştir.
10- SSİY’nin 59 üncü maddesinde yapılan değişikle;
Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması talebinde bulunan ve talep tarihi
itibari ile yaşlılık aylığı için diğer şartları taşımakla birlikte gerekli prim ödeme gün sayısını
sonradan tespit edilen hizmet süreleriyle tamamlayanlardan, toptan ödeme talebinden önce
tahsis talebinde bulunanlara ilk tahsis talep tarihi, diğerlerine ise toptan ödeme talep tarihi
esas alınarak aylık bağlanacağı, toptan ödeme tutarı bağlanacak aylıklardan mahsup
edileceği, belirtilmiştir.
11- SSİY’nin 66 ıncı maddesinde yapılan değişikle;
Hizmet borçlanmasına ilişkin taleplerin, örneği SGK tarafından hazırlanan hizmet
borçlanması başvuru belgesi veya borçlanma isteğini belirtir dilekçe ile SGK’ ya yapılacağı,
Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra geçen ve Kanunun 41 inci maddesinde
belirtilen sürelerin borçlanılması için borçlanma talep tarihinden önce Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının;
- (a) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi
prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
- (b) bendi kapsamında tescil edilmiş ve talep tarihi itibariyle tahakkuk etmiş veya ödenmiş
süresi olması,
- (c) bendi kapsamında tescil edilmiş olması,
gerekmekte olduğu, borçlanma talep tarihi veya ölüm tarihi itibarıyla sigortalı olma şartı
aranmayacağı,
Borçlanma gün sayısının ilgili aylara mal edilmesinde ayın 30, yılın 360 gün olarak dikkate
alınacağı, borçlanma sürelerinin kanunla belirlenmiş süreleri aşamayacağı Belirtilmiştir.
12- SSİY’nin 97 inci maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 7- Prime Esas Kazancın Tespitine
İlişkin Usul Ve Esaslar başlığındaki sigortalıların prime esas kazançlarına ilişkin hükümleri
buraya taşınmıştır.
13- SSİY’nin 100' üncü maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 2.1.2.3- Ay/Dönem İçinde Bazı
Günlerde Çalışmamış ve Çalışmadığı Günler İçin Ücret Almamış Sigortalıların Prim Ödeme
Gün Sayılarının Hesaplanması, 2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş Göremezlik
Ödeneği Alan Sigortalılara İstirahatli Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim
Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması ve 2.1.2.5- Hafta Tatili Ücretine Hak Kazanıp
Kazanılmamasına Göre Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanmasına ilişkin hükümleri
buraya taşınmıştır.
14- SSİY’nin 102 inci maddesinde yapılan değişikle;
Resmi gazete yayımlanan işveren uygulama tebliğinin 2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin
Düzenlenmesi başlığı altındaki hükümleri, buraya taşınmış, SGK’ ya verilmesi gerekli olan
aylık prim ve hizmet belgesinin özel ve kamu sektöründe verilme süresi takip den
ayın/dönemin 23 ü yerine 26’sı olarak belirlenmiştir.
15- SSİY’nin 108 inci maddesinde yapılan değişikle;
⎯ 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı
alt bendine tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi ile
kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerinden ait olduğu yılın Ocak-Haziran dönemi
primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini takip eden yılın
Ocak ayı sonuna kadar ödenebileceği,
⎯ Görevine son verilenlerden yargı kararı ile görevlerine iade edilenlerin görevine son
verildiği tarih ile görevine başladığı tarih arasındaki sürelere ilişkin sigorta primleri
sigortalı ve işveren hisselerine ait gecikme cezası ve gecikme zamları ile birlikte prim
ödeme yükümlüsü olan kurumlarınca ödeneceği,
Belirtilmiştir.
16- SSİY’nin 111 inci maddesinde yapılan değişikle;
Asgari işçilik hesaplamalarında İnşaatın ruhsatnamesinde yer alan yapı sınıfı ve grubu esas
alınarak araştırma işleminin yapılacağı, belirtilmiştir.
17- SSİY’nin 112 inci maddesinde yapılan değişikle;
⎯ Asgari işçilik hesaplaması sonucu ortaya çıkan borcun işverence tebliğ tarihinden
itibaren bir ay içinde ödenmesi veya itirazda bulunulmaması halinde borç
kesinleşeceği ve işlemlerin sonuçlandırılacağı,
⎯ Ünitece hesaplanan borca işverence faturalı işçilik ödemeleri, fatura mukabili iş
yaptırılması, işin kısmen devamlı işyeri sigortalıları ile yapılması, Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamı dışındaki kişilerin çalışması
nedenleriyle itiraz edilmesi halinde, SGK’nın denetim ve kontrolle görevlendirilmiş
memurlarınca inceleme yapılacağı,
Belirtilmiştir.
SGK mevzuatı ile ilgili hususlarda yönetmelikte yapılan değişikliklere riayet edilmesi yararlı
Olacaktır.
Bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla…