|
M E V Z U A T B İ L G İ L E N D İ R M E S İ R K Ü L E R İ |
|
|
TARİH |
14.11.2022 |
|
SAYI |
2022 / 110 |
|
KONU |
SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLEMENİN USUL VE ESASLARI BELİRLENDİ. |
SERMAYE AZALTIMINDA VERGİLEMENİN USUL VE ESASLARI BELİRLENDİ.
ÖZET
7420 sayılı Kanun ile vergi kanunlarında aşağıdaki konularda değişiklik yapıldı.
⎯ Sahibi oldukları veya kiraladıkları konutlarda elektrik enerjisi üretip tedarik şirketlerine satanlara
ilişkin esnaf muafiyeti sınırı 25 kW ’den 50 kW ’ye çıkartıldı. (Madde 1)
⎯ Çalışanlara 51 TL’ye kadar olan ve nakden ödenen yemek bedeli tutarı gelir vergisinden istisna
edildi.(Madde 2)
⎯ Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına,
fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan
ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna tutuldu. (Madde 2)
⎯ Bireysel katılım yatırımcısı indiriminin uygulama süresi 31/12/2027 tarihine uzatılarak,
yararlanılacak azami indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarıldı. (Madde 3)
⎯ Sermaye azaltımında vergilemenin usul ve esasları hakkında düzenleme yapıldı.. (Madde 22)
⎯ Yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına
dönüşümün desteklenmesine ilişkin süre 2023 yılı sonuna kadar uzatıldı.(Madde 23)
⎯ Turizm payı oranları düşürüldü ve deniz turizmi araçlarından 31 Aralık 2022 tarihinden itibaren
turizm payı alınması uygulamasına son verildi. (Madde 36, 38)
⎯ Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında
KHK’da düzenleme yapıldı. (Madde 42, 43, 44)
⎯ İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere
2023 yılı Haziran ayı sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak
yapılan aylık 1.000 TL'yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir
vergisinden istisna edilmesi sağlanarak bu ödemeler teşvik edildi. (Geçici Madde 1)
⎯ İcra takibi başlatılmış olan küçük alacaklar tasfiye edilmektedir. (Geçici Madde 2)
09.11.2022 tarih ve 32008 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7420 sayılı GELİR VERGİSİ KANUNU
İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN ile;
⎯ 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
⎯ 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
⎯ 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun
ilgili olarak değişiklikler yapılmıştır.
Yapılan değişiklik ve düzenlemeler özetle aşağıdaki gibidir:
1-) Sahibi oldukları veya kiraladıkları konutlarda elektrik enerjisi üretip tedarik şirketlerine
satanlara ilişkin esnaf muafiyeti sınırı istisna 25 kW ’den 50 kW ’ye çıkartılmıştır. (Madde 1)
Elektrik enerjisini son kaynak tedarik şirketlerine satan gerçek kişiler, 25 kW’ye kadar gelir vergisinden
muaf esnaf kapsamındadır. Yapılan düzenleme ile bu sınır 50 kW’ye çıkarılmıştır.
Güneş enerjisi alanındaki teknolojik gelişmeler küçük bir alandan da yüksek enerji verimi almayı
başardığından, 25 kW’lik muafiyet miktarının artırılması ihtiyacı doğmuştur. Böylece özellikle küçük
alanları değerlendirmek isteyen kişilerin karmaşık enerji mevzuatı ve bürokratik işlemlerden kurtulması
sağlanmaktadır.
Düzenleme yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
2-) Çalışanlara nakden ödenen yemek bedeli tutarı gelir vergisinden istisna edilmiştir. (Madde 2)
Çalışanlara nakden sağlanan belli bir tutara kadar ki (51 TL) yemek bedeli ödemelerinin gelir vergisi
dışı bırakılmasına yönelik düzenlemede bulunulmuştur.
Düzenleme 01.12.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
3-) Hizmet erbabının yurt dışında çalıştırılmasını teşvik edici gelir vergisi istisnası getirilmiştir.
(Madde 2)
Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen
yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret
ödemeleri gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Düzenleme 1.12.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
4-) Bireysel Katılım Yatırımcısı İndiriminin Uygulama Süresi 31/12/2027 tarihine uzatılarak
yararlanılacak azami indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır. (Madde 3)
193 sayılı Kanunun geçici 82’nci maddesi uyarınca; bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek
kişiler, 13/6/2012 tarihinden sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini
en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine
göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından
hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilmektedirler.
Yapılan düzenleme ile Bireysel Katılım Yatırımcısı İndiriminin Uygulama Süresi 31/12/2027 tarihine
uzatılarak yararlanılacak azami indirim tutarı 1.000.000 TL’den 2.500.000 TL’ye çıkarılmıştır.
Düzenleme 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir veya kazançlara uygulanmak üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
5-) Sermaye azaltımında vergilemenin usul ve esasları hakkında düzenleme yapılmıştır (Madde
22)
Vergi kanunlarında sermaye azaltımı halinde azaltılan tutarın öncelikle sermayeyi zaman içerisinde
oluşturan hangi kalemden karşılanacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktaydı. Sermaye
azaltımının sermayenin hangi unsurlarından yapıldığı hususunda idare ile mükellefler arasında görüş
ayrılıkları yaşanabilmekte ve konu Özelgeler ile şekillendirilmeye çalışılmaktaydı. Bu durum elbette
yargıda ihtilaflara da neden olmaktaydı.
Sermayenin işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni veya nakdi sermayenin
dışında farklı unsurları da barındıran şirketlerin sermayelerini azaltmaları durumunda, sermayenin
hangi unsurunun ne kadar tutarda azalacağı ve azaltıma konu edilen bu unsurlar üzerinden nasıl
vergileme yapılacağı hususlarında düzenlemede bulunulmuştur.
Düzenleme, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
6-) Yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına
dönüşümün desteklenmesinde süre 2023 yılı sonuna kadar uzatılmaktadır. (Madde 23)
Kurumlar vergisi kanununa eklenen geçici 14’üncü madde ile 2022 yılı sonuna kadar yabancı paraların
ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi
kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çeviren mükelleflerin bu kapsamda açılacak
mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları istisna kapsamına alınmıştı.
Yapılan düzenleme ile Türk lirasına çevrilmesi gereken yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin
Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı
üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31/12/2023 olarak belirlenmiştir.
Ayrıca söz konusu maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesinde yapılan değişiklik ile
Cumhurbaşkanına istisnayı, 31/12/2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri
sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma
konusunda yetki verilmiştir.
Düzenlemenin (5520 sayılı Kanunun geçici 14’üncü maddesinin yedinci fıkrasında değişiklik yapan
hüküm 26/5/2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere) yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi
öngörülmektedir.
7-) Turizm payı oranları düşürülmekte ve deniz turizmi araçlarından turizm payı alınması
uygulamasına son verilmektedir. (Madde 37)
Yansıtılabilir bir kalem olarak gözüken ama aslında bunu ödemekle sorumlu olanların üzerinde yük
olarak kalan Turizm payının oranı düşürülmüştür.
Bakanlıktan turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından turizm payı alınmasına son verilmektedir;
ancak 2022 yılı sonuna kadar alınmasına ilişkin düzenleme de yapılmıştır.
Düzenlemenin 01/01/2024 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.
8-) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında
KHK’da düzenleme yapılmaktadır. (Madde 42, 43, 44)
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, mevzuata aykırılıkları tespit edilen
bağımsız denetim kuruluşları, bağımsız denetçiler, bilgi sistemleri ve sürdürülebilirlik denetimi
yapanlar hakkında idari yaptırım kararı verebilecektir.
• Kurulca gerekli görülen durumlarda, bağımsız denetime tabi işletmelerin finansal tablolarının
Kurumca yayımlanan standart ve düzenlemelere uyumunun gözetimini yapabilecektir
• Uluslararası standartlarla uyumlu olacak şekilde Türkiye Sürdürülebilirlik Standartlarını
belirlemek ve yayımlamak, gerektiğinde değişik işletme büyüklükleri ve sektörler itibariyle farklı
düzenlemeler yapmak, bu konularda denetim yapacakları yetkilendirmek ve gözetime tabi
tutmak konusunda Kuruma görev ve yetki verilmiştir.
• Bağımsız denetim kapsamındaki işletmelerden bilgi sistemleri denetimine tabi olacakları
belirlemek ve bu denetimin uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmesini teminen
düzenleme, yetkilendirme ve gözetim yapmak hususlarında Kuruma görev ve yetki verilmiştir.
• Kurumun yetkili olduğu alanlara yönelik araştırma geliştirme, eğitim, sınav, tescil işlemleri
yapmak amacıyla kurum bünyesinde merkez kurmak ve bunların faaliyet usul ve esaslarını
belirlenmesi konularında düzenleme yapılmıştır.
• Daire başkanlıkları şeklinde teşkilatlanmış Kurumun hizmet birimleri, dokuzdan on bir hizmet
birimine yükseltilmiştir.
• Denetim kuruluşları, bağımsız denetçiler ve bilgi sistemi yapanların her birine eylemleri dolayısı
ile yaptırım uygulanabilecektir. Yaptırım uygulananlara bu yaptırımlarla veya bunlardan ayrı
olarak ilave eğitim alma zorunluluğu getirilmiştir.
9-) Çalışanların elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık yapılan ödemeler, 30 Haziran 2022
tarihine kadar gelir vergisinden ve sigorta priminden istisna tutulmaktadır. (Geçici Madde 1)
İşverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 2023
yılı Haziran ayı sonuna kadar, mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık
1.000 TL'yi aşmayan ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisna
edilmesi sağlanarak bu ödemeler teşvik edilmiştir.
Düzenleme yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
10-) İcra takibi başlatılmış olan küçük alacaklar tasfiye edilmektedir. (Geçici Madde 2)
Küçük alacak olarak, 15/8/2022 tarihine kadar icra takibi başlatılmış bulunan ve her bir takip dosyası
itibarıyla asıl alacak ve ferileri dâhil 2.000 Türk lirası ve altındaki alacaklar dikkate alınmaktadır.
Küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarını Vergi Usul
Kanunu’nun 322’nci maddesi hükümlerine göre değersiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma
imkânı sağlanmaktadır. Bu şekilde kayıtlardan çıkarılan alacaklara ilişkin daha önce hesaplanarak
beyan edilen katma değer vergisi ve özel iletişim vergisi, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Gider
Vergileri Kanunu hükümlerine istinaden söz konusu vergilerden indirim konusu yapılabilecektir.
Düzenlemenin yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Kanun düzenlemelerin, vergi yasaları ve meslek mensuplarımızla ilgili olanlarına ilişkin değişiklikler
aşağıda karşılaştırmalı tablo halinde verilmiştir.
Bilgilerinize sunulur.
Saygılarımızla…