İNŞAAT SEKTÖRÜNDE RESMİ SÖZLEŞMELER VE DAMGA VERGİSİ SORUNU

 

1. İnşaat Sözleşmeleri ve Damga Vergisi Oranı

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün "A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" başlıklı fıkrasının (14), (15), (16), (17) numaralı bendinde aşağıda yer sözleşmelerin de damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 15/3/2017 tarihli ve 30008 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13/3/2017 tarihli ve 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün "A.Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" başlıklı fıkrasının (14), (15), (16), (17) numaralı bendinde yer alan kağıtlara "0" (sıfır) nispetinde damga vergisi uygulanacağı karara bağlanmıştır.

 

Akitlerle ilgili kağıtlar	Damga Vergisi Oranı
Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri	(Binde 0)
Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri kapsamında yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmeleri	(Binde 0)
Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işlerine ilişkin danışmanlık hizmet sözleşmeleri	(Binde 0)
Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri	(Binde 0)

2. Sözleşmelerin Resmi Şekilde Yapılma Şartı

Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri ile bu kapsamdaki alt yüklenici inşaat taahhüt sözleşmelerinde sıfır oranlı damga vergisi uygulanabilmesi için, sözleşmenin resmi şekilde yapılması gerekiyor. Buna göre, söz konusu sözleşmelerin resmi şekilde yapılmaması durumunda Damga Vergisi oranı binde 9,48 uygulanması gerekecektir.

Resmi şekil ise sözleşmenin resmi memur huzurunda, yani tapuda veya noterde yapılmasını ifade ediyor.

3. Dışarıda Hazırlanan ve Onay İçin Noterliğe Getirilen Sözleşmelerin Durumu

Noterlik Kanunu’nda düzenleme işleminin ne şekline yer verilmiş olup, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri ile bu kapsamdaki alt yüklenici inşaat taahhüt sözleşmelerinde sıfır oranlı damga vergisi uygulanabilmesi için sözleşmenin Noterlik Kanunu’nda geçen tabirle “düzenleme şeklinde” yapılması gerekmektedir.

Noterlik Kanunu 90’ıncı maddesi ve devamındaki maddelerde noterlik onayıyla ilgili hükümler bulunmaktadır. Sözleşme notere onay için getirildiğinde düzenlenen noter evrakında;  “Noterlik Kanunu 90’ıncı maddesine göre dışarıda hazırlanan ve onay için onay için noterliğimize getirilen ….. sözleşmesi” şeklinde ifadeler geçmektedir.

Gelir İdaresi bir özelgede; arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı işi için düzenlenen ve aynı gün noterde onaylatılan sözleşmeyi, “resmi şekilde düzenlenen sözleşme” olarak kabul etmemiştir. Nedeni ise noter evrakında “dışarıda hazırlanan ve onay için noterliğimize getirilen” ifadeleri geçtiği içindir. Bu nedenle vergisel cezalarla karşılaşılmaması adına resmi sözleşmelerin yapılmasında dikkat edilmesi gerekmektedir.

4. Yapım İşine İlişkin Alt Yüklenici İle Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisi

Damga vergisi kanununa göre; yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmelerine sıfır oranlı damga vergisi uygulanabilmektedir. Ancak bunun olabilmesi için alt yüklenici sözleşmesinin atıf yaptığı kat karşılığı veya hasılat paylaşımına ilişkin ana sözleşmenin resmi şekilde (noterde veya tapu idaresinde) düzenlenmiş olması gerekiyor. Yani ana sözleşme resmi şekilde düzenlememişse, alt yüklenici sözleşmesi de damga vergisine tabi tutulmaktadır.

Burada bilinmesi gereken, yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmelerine 13/03/2017 tarihli ve 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Eki Karar ile damga vergisi oranının "0" olarak uygulanabilmesi için kararın yürürlük tarihi olan 15/03/2017 tarihinden sonra düzenlenmesi ve atıf yaptığı kat karşılığı veya hasılat paylaşımına ilişkin ana sözleşmenin resmi şekilde (noterde veya tapu idaresinde) düzenlenmiş olması gerekmektiğidir.